چگونه بلاکچین در ده سال آینده شیوه زندگی مارا تغییر خواهد داد؟ (قسمت اول)
در سال ۱۹۷۳ وزارت دفاع آمریکا به دنبال راهحلی برای استقرار واحدهای نظامی، عملیاتی و اجرای اهدافش در هر جایی از کره زمین بود. به همین دلیل در اوایل دهه ۱۹۸۰، منظومهای متشکل از ۲۴ ماهواره ایجاد کرد که امروزه ما آن را با عنوان سامانه موقعیتیاب جهانی یا جیپیاس (GPS) میشناسیم. ما از این سامانه در همه جا از اتومبیلها گرفته تا تلفنهای همراه و دستگاههای دیگر استفاده میکنیم. این فناوری که در گذشته برای حل یک مشکل نظامی طراحی شده بود، امروز در قرن بیست و یکم به یکی از جنبههای اساسی زندگی روزمره ما تبدیل شده است.
هنگامی که درباره فناوری بلاکچین صحبت میکنیم، اولین چیزی که به ذهن بسیاری از افراد خطور میکند بیت کوین است. بیت کوین اولین ارز دیجیتال جهان بود و یک دهه پیش، با نوآوریها و کاربردهای جدیدی که به صنعت بانکداری و پرداختها ارائه کرد، دنیا را به شگفتی واداشت. در آن زمان بلاک جنسیس بیت کوبن با موفقیت استخراج شد و اولین کاربرد واقعی بلاک چین را دیدیم. با توجه به جهتگیری رسانهها شاید فکر کنید که این فناوری صرفا برای معامله یا امور مالی به کار میرود؛ اما حقیقت این است که درست مانند جیپیاس، راهاندازی بلاک چین در حوزه ارزهای دیجیتال در آینده نزدیک میتواند به راهحلی فراگیر تبدیل شود و معضلات اساسی جامعه را حل کند. اما چگونه؟ مطلب زیر را که در وبسایت ibm منتشر شده است بخوانید.
آیا بلاک چین قرار است در سیستم فعلی اخلال ایجاد کند؟
برای پاسخ به این سؤال قبل از هر چیز باید به این توجه کرد که هدف اصلی بلاک چین صرفاً حل مشکل اعتماد در زندگی اجتماعی ما بود. اعتماد به معنای اطمینان از رفتار شخص یا چیزی مطابق با اصول از پیش تعیینشده توسط قوانین موجود در مبادله کالاها، اطلاعات یا خدمات است. فناوری بلاک چین این اعتماد و شفافیت را برای ما به ارمغان آورده است.
بلاک چین و تمرکززدایی
زمانی که نوع بشر به زندگی اجتماعی روی آورد، اصول معامله بین قبایل بدوی به این صورت بود که افراد فقط باید به طرف مقابلشان اعتماد میکردند. پس از آنکه دادوستد کالاها کمی پیچیدهتر شد، حالا نیاز به یک نهاد متمرکز (یک واسطه یا شخص ثالث) که بیطرفانه این معاملات را مشروعیت ببخشد کاملا حس میشد. سرانجام سیستم مدیریت پولی و صنعت بانکداری سنتی روی کار آمد. سیستمهایی که مدل کسبوکارشان قرنهاست دستنخورده باقی مانده است. این سناریو چنان در جامعه فعلی ما ریشه دوانده است که بدون وجود ارز، دولت یا بانک مرکزی به عنوان واسطه، نمیتوانیم معاملات پولی خودمان را قانونی تلقی کنیم.
بیایید به دوران کودکی برگردیم. یادتان هست وقتی کودک بودیم و مثلا میخواستیم یک بسته آبنبات را بین دوستانمان تقسیم کنیم چه میکردیم؟ در آن زمان، همه کودکانی که در آنجا حضور داشتند به شکل شهودی تأیید میکردند که این آبنباتها به شیوهای سالم و منصفانه توزیع میشود. اعتماد ما در کودکی از دو اصل سرچشمه میگرفت: روشی که همه آن را قبول داشتیم یا صداقتی که در توزیع خوراکیها نشان میدادیم.
در حقیقت همین شیوه تقسیم خوراکیها در کودکی، یکی از مفاهیم اولیه بلاک چین را توصیف میکند که میتواند شیوه درک ما از دنیا را تغییر دهد، یک دفتر حسابداری توزیع شده که لجر نامیده میشود؛ یک دفتر کل قدرتمند و ضدتقلب که همه به آن دسترسی دارند و تغییرات در هر چیز باارزشی (و نه فقط تراکنشهای پولی) را ثبت میکند.
بلاک چین با این دو ویژگی بسیار مهم، یعنی تمرکز زدایی و شفافیت، امکان رسیدگی بهتر به مسائل اجتماعی را فراهم میکند و راههای جدید و خلاقانهای برای بررسی چالشها در بخش آموزش، بهداشت و اطلاعات ارائه میدهد.
بلاک چین در حال تغییر جهان است
در کشورهای جهان سوم، میتوان از این نوآوریها برای تغییر نحوه تخصیص بودجه آموزش به مدارس و دورههای آموزش آنلاین امور مالیاتی استفاده کرد. مبلغ اختصاص داده شده ثابت نیست و بسته به میزان حضور در کلاس دانشآموزان یا دانشجویان تغییر میکند (به این ترتیب مدرسان و اساتید دانشگاه ترغیب میشوند از روشهای نوآورانه و خلاقانه برای تشویق دانشآموزان به حضور در کلاسها استفاده کنند). البته شرکتکنندگان در دورههای آموزش مقدماتی تنها ذینفعان این فناوری نیستند؛ تأثیر این نوآوریها بر آموزشهای مقاطع بالاتر در سراسر جهان هم میتواند تحولی ایجاد کند که تا پیش از این در تاریخ بشریت دیده نشده است. بر اساس گزارش انجمن مدرسان بینالمللی، اعطای مدرک دانشگاهی به مشکلی بزرگ در جهان تبدیل شده است. در سال ۲۰۱۶، دولت کنیا با همکاری آی بی ام (IBM) توانستند امکان صدور مدارک تحصیلی معتبر و جلوگیری از تقلب در این زمینه را برای دانشگاهها فراهم کنند. فناوری بلاک چین با ایجاد چارچوبی در این حوزه به مؤسسات و کسبوکارهای مربوط به دورههای آموزش دانشگاهی کمک میکند تا بتوانند با اطمینان بیشتری به اعطای مدرک تحصیلی و ارزیابی نتایج بپردازند.